Materiał Partnera
Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Zabytki to nie tylko budynki i przedmioty – to materialne ślady historii, które opowiadają o przeszłości lepiej niż niejedna książka. Niestety, ich kruchość sprawia, że każdego dnia są narażone na działanie czasu, warunków atmosferycznych i działalności człowieka. Dlatego coraz częściej do ich ochrony wykorzystuje się najnowsze zdobycze technologii, w tym skanowanie 3D. Dzięki zaawansowanym narzędziom możliwe jest tworzenie dokładnych modeli bez naruszania struktury obiektu, analizowanie ich stanu technicznego i planowanie działań zabezpieczających z niespotykaną wcześniej precyzją. Zobacz, jak zadbać o to, by proces dokumentacji był nie tylko skuteczny, ale i w pełni bezpieczny dla historycznego dziedzictwa. Zapraszamy!
Skanowanie 3D umożliwia tworzenie precyzyjnych, cyfrowych replik historycznych budowli, detali architektonicznych i cennych artefaktów – całkowicie bezkontaktowo. To szczególnie istotne w przypadku obiektów kruchych, uszkodzonych lub znajdujących się w miejscach trudno dostępnych. Cyfrowe modele 3D pozwalają nie tylko na dokumentowanie stanu zachowania, ale również na dokładną analizę strukturalną, kontrolę deformacji oraz planowanie przyszłych prac konserwatorskich. Stanowią także bezcenne narzędzie edukacyjne, umożliwiając wirtualne „zwiedzanie” zabytków oraz tworzenie cyfrowych archiwów dziedzictwa dostępnych z każdego miejsca na świecie.
W ochronie zabytków każdy milimetr ma znaczenie. Dlatego właśnie skanowanie 3D cenione jest za niespotykaną wcześniej dokładność odwzorowania struktury i detalu. Umożliwia ono wykrycie nawet mikropęknięć, przemieszczeń murów czy zniekształceń powierzchni, które mogą wskazywać na problemy konstrukcyjne lub postępujące procesy degradacyjne. Precyzyjna dokumentacja 3D pozwala specjalistom na rzetelną ocenę stanu technicznego obiektu oraz dostarcza niezbędnych danych do projektowania interwencji konserwatorskich. Modele mogą być również porównywane w czasie, co ułatwia monitorowanie zmian zachodzących w strukturze budynku pod wpływem warunków atmosferycznych lub czynników zewnętrznych.
W pracy z obiektami zabytkowymi niezwykle ważna jest nie tylko precyzja, ale też umiejętność działania z wyczuciem i ostrożnością. Skanowanie 3D wykorzystuje technologie całkowicie bezdotykowe, co eliminuje ryzyko fizycznego uszkodzenia zabytku. To szczególnie istotne w przypadku obiektów wykonanych z kruchych materiałów, np. drewna, gliny, wapienia czy tynku.
Dzięki technikom fotogrametrycznym – opartym na fotografii cyfrowej – można tworzyć modele o bardzo wysokiej rozdzielczości bez kontaktu z powierzchnią. W przypadku dużych budynków, dachów lub rzeźb osadzonych wysoko, z pomocą przychodzą drony wyposażone w specjalistyczne skanery i kamery, które zapewniają dokładność bez potrzeby montowania rusztowań czy narażania ludzi na niebezpieczeństwo.
Skanowanie 3D, to proces wymagający starannego planowania i współpracy interdyscyplinarnego zespołu. Aby dokumentacja była rzetelna, a działania bezpieczne i skuteczne, każdy etap, musi być przemyślany i dostosowany do specyfiki obiektu. Poniżej przedstawiamy kluczowe elementy skutecznego wdrażania technologii skanowania 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego.
Bezpieczne i skuteczne skanowanie rozpoczyna się od dokładnego rozpoznania warunków na miejscu. Kluczowe jest określenie stanu technicznego obiektu, rodzaju materiałów, możliwości dostępu oraz identyfikacji potencjalnych zagrożeń, takich jak zawilgocenia, uszkodzenia strukturalne czy ograniczona przestrzeń.
W zależności od rodzaju, wielkości i stanu technicznego zabytku należy odpowiednio dobrać technologię pomiarową. Skanery LiDAR świetnie sprawdzają się przy dokumentacji dużych przestrzeni, natomiast fotogrametria doskonale odwzorowuje mniejsze elementy i detale. Coraz częściej stosuje się też hybrydowe podejścia, łącząc różne metody dla uzyskania najlepszego efektu końcowego.
Cyfrowe modele mają ogromną wartość historyczną i naukową. Dlatego tak ważne jest ich właściwe zabezpieczenie. Tworzenie kopii zapasowych, dokładne opisywanie plików oraz stosowanie systemów wersjonowania to podstawowe zasady pracy w projektach konserwatorskich. Dzięki temu każdy etap dokumentacji może zostać dokładnie przeanalizowany lub odtworzony w przyszłości.
Skanowanie 3D zabytków to nie tylko technologia – to również zespół ludzi o różnych kompetencjach. Konserwatorzy, architekci, inżynierowie budownictwa, historycy sztuki i specjaliści od cyfrowych technologii współpracują, by stworzyć nie tylko dokładny, ale i zrozumiały obraz danego obiektu. Taka synergia wiedzy gwarantuje bezpieczeństwo zabytku i skuteczność prowadzonych działań.
Skanowanie 3D nie zastępuje tradycyjnej konserwacji – ono ją wspiera, poszerzając możliwości badawcze, dokumentacyjne i ochronne. Dzięki precyzyjnym, cyfrowym modelom możemy nie tylko lepiej rozumieć przeszłość, ale też skuteczniej ją chronić dla przyszłych pokoleń.
Delikatność, z jaką technologia potrafi „dotknąć” zabytków bez ich naruszania, to nowy standard w pracy konserwatorskiej. W świecie, gdzie nieustannie balansujemy między rozwojem a ochroną, właśnie takie rozwiązania pokazują, że przyszłość dziedzictwa kulturowego może być jednocześnie nowoczesna i pełna szacunku.
